Οἱ «φιλέλληνες» καὶ τὸ… Ψευτορωμέῃκο

Οἱ «φιλέλληνες» καὶ τὸ… Ψευτορωμέῃκο

27 Μάρτιος 2010

του Γιώργου Έξαρχου

Πολὺ πρὶν τὴν ἐπαναστάση τοῦ 1821 ὁ Ῥήγας εἶχε ὀραματισθὴ μία ἀναγεγενημένη Ῥωμαϊκὴ Αὐτοκρατορία. Ἡ Ὀθωμανικὴ αὐτοκρατορία εἶναι ἕνας γίγαντας μὲ πήλινα πόδια. Οἱ ἐξισλαμισμοὶ πληθαίνουν. Τὸ γένος φαίνεται ἕτοιμο νὰ ἀνταπεξέλθῃ στὰ κελεύσματα τῶν καιρῶν. Ὁ Ἀλεξ. Ὑψηλάντης θυσιάζει τὴν στρατιωτικὴ του σταδιοδρομία στὸν βωμὸ τῆς Λευτεριᾶς καὶ βροντοφωνάζει τὸ σύνθημα «μάχου ὑπὲρ Πίστεως καὶ Πατρίδος» στὸ Ἰασιο τῆς Μολδοβλαχίας. Ὀξυδερκὴς ὢν καὶ πεφωτισμένος στρατιωτικὸς ἐπιλέγει τὴν καταλληλοτερη τοποθεσία, ἐκεῖ… δίπλα στὴν Βασιλεύουσα...
Λίγους μῆνες πρωτύτερα, μετὰ τὴν ἧττα τῶν Τούρκων στὸν προσφατο ῥωσσο-τουρκικὸ πόλεμο, ὁ Τσάρος εἶχε συνυπογράψῃ μὲ τὸν Σουλτάνο τὴν μὴ διατήρησι, γιὰ οἰονδήποτε λόγο, τουρκικῶν δυνάμεων στὶς αὐτονομες πλέον παραδουνάβιες ἠγεμονίες. Μὲ τὴν κήρυξι ὅμως τῆς ἐπαναστάσεως, φοβούμενοι οἱ Ῥῶσσοι τὴν ἐνδεχομένη ἐπιτυχία της, δίδουν «εὐλογία» στὸν Τοῦρκο νὰ τὴν καταπνίξῃ. Ἡ πρώτη λοιπὸν ἀνθελληνικὴ ἐνέργεια τῶν δῆθεν συμμάχων μας ὁμοδόξων εἶναι γεγονός!


Ὅμως τὸ φρόνημα τοῦ γένους δὲν καταπνίγεται... Σὲ λιγότερο ἀπὸ ἕνα μήνα θὰ ξεσηκωθῆ ὅλη ἡ πονεμένη Ρωμηοσυνη. Ἡ Μακεδόνια, ἡ Ρούμελη, ὁ Μωρηᾶς, ἡ Κρήτη, ἡ Κύπρος, ὁ Πόντος, ἡ Καππαδοκια ἀκόμη καὶ ἡ Συρία.
Οἱ ξένες Δυνάμεις καταλαβαίνουν πὼς δὲν μποροῦν νὰ ἐξαφανίσουν τὴν ἑλληνικὴ ἐπανάσταση. Πρῶτοι οἱ Ἀγγλοι προσπάθησαν νὰ τὴν ποδηγετήσουν. Μὲ τὰ περίφημα «Δάνεια τῆς Ἀγγλίας» ἐνίσχυσαν οἰκονομικά τους Προεστοὺς καὶ τοὺς Φαναριῶτες καὶ ὑποθήκευσαν τὰ λεγόμενα ἐθνικὰ κτήματα τοῦ μελλοντικοῦ ἐλευθύρου κράτους. Μὲ τὰ χρήματα τῶν δανείων οἱ Προεστοὶ ἐξαγόρασαν ἀρκετοὺς ὁπλαρχηγοὺς καὶ τοὺς ἔστρεψαν ἐνάντιον ἄλλων καπεταναίων. Ξεσποῦν ἔτσι δύο ἐμφύλιοι πόλεμοι ποὺ καταλήγουν σὲ ἧττα τῆς μερίδος τῶν στρατιωτικῶν. Πολλοὶ ἡγέτες εἴτε δολοφονοῦνται (Ὀδυσσέας Ἀνδρουτσος, Πάνος Κολοκοτρώνης) εἴτε φυλακίζονται (Θεόδ. Κολοκοτρώνης).
Τὸ τελικὸ παρόλαυτα σχέδιο τῶν ξένων ἦταν ἡ ἑλλαδικοποίηση τῆς ἐπανάστασης. 

Ἑκατοντάδες πράκτορες παρουσιάζονται ὡς Φιλέλληνες, στὴν πραγματικότητα ὅμως ἐξυπηρετοῦν τὰ συμφέροντα τῶν πατρίδων τους. Παράλληλα στὴν Ἑσπερία κυριάρχει ἕνα κλίμα ἄκρατου οὐμανισμοῦ προερχόμενο –κατὰ τοὺς ἴδιους πάντοτε, διότι ἐπ' οὐδενὶ δὲν εὐσταθεῖ- στὸ ἀρχαιοελληνικὸ κλέος. Ἔτσι διάφοροι «πιθηκίζοντες» γραικοὶ (ἤ καλλίτερα γραικύλοι) τῆς Δύσεως συνασπιζόμενοι μὲ τοὺς Δυτικούς μᾶς ζητοῦν νὰ ἀπαρνηθοῦμε τοὺς γονεῖς μας (Ρωμηοσύνη) καὶ νὰ προστρέξουμε στοὺς παπποῦδες μας (κλασσικὴ Ἑλλάδα). Ἕνας οὐμανιστὴς ἦταν καὶ ὁ Θεόκλητος Φαρμακιδης, ὅπως βεβαίως καὶ ὁ μεγάλος Διδάσκαλος(;) τοῦ Γένους ὁ Κοραῆς. Ἐκείνη τὴν περίοδο ἐξάλλου ἐκυκλοφόρησε καὶ τὸ περίφημο ἀντικληρικὸ ἔργο Ἑλληνικὴ Νομαρχία, τοῦ Ἀνωνύμου Ἕλληνος, τὸ ὁποῖο ἐχλευαζε τὴν Πίστη μας. 

Τὸ Γένος μας ὅμως ἀκολούθησε τοὺς ἀληθινοὺς Διδασκάλους του, ποὺ μὲ τὸ μαρτύριο τους προσυπέγραψαν τὰ φωτισμένα λόγια τους, ὅπως ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλος καὶ ὁ Ρήγας.
Μετὰ τὰ πρῶτα ἐπιτύχη χρόνια τῆς ἐπανάστασης, μὲ ἐπικὲς νῖκες στὰ Δερβενακια καὶ στὴν Γραβια, ὁ ἴδιος ὁ Ἀγῶνας ἔχει προδωθη «ἀπὸ μέσα». Ὁ Ἰμπραημ προελαύνει ἀνενόχλητος στὸν Μωρηα καὶ οὐσιαστικὰ ἡ ἐπανάσταση ἔχει καταπνιγῆ, ἀφήνοντας πίσω του καμένη γῆ! Ἡ θυσία τοῦ Παπαφλεσσα στὸ Μανιάκι καὶ ἡ Παλληκαριὰ τοῦ Μακρυγιάννη στοὺς Μύλους δὲν εἶναι ἀρκετές, ἀφοῦ οἱ ἐμφύλιοι ἐξουθένωσαν τοὺς ἐπαναστατημένους, ὄχι μόνο ψυχικὰ ἀλλὰ καὶ ὑλικά.


Οἱ Εὐρωπαῖοι ἀπὸ τὴν ἄλλη ἄρχισαν νὰ καλοβλέπουν ἕνα κρατίδιο-προτεκτοράτο στὴν ΝΑ Μεσόγειο (βλ. Σκόπια). Ἔτσι λοιπὸν ὁ συνασπισμένος ρωσσοαγγλογαλλικος στόλος κερδίζει τὸν τουρκοαιγυπτιακὸ στὸ Ναυαρῖνο …καὶ ἡ Ἐπανάσταση σῴζεται!!! Ὁ Κολοκοτρώνης μᾶς τὸ λέει στὸν πικρό του λόγο: «τὸ Ναυαρινο καὶ ὁ Μαιζων ἔσωσαν τὴν ἐλευθερία, ἀλλὰ πόσο ἐκατεβη ἡ ἄξια της…»


Ἐνῷ τὸ ἑλλαδικὸ κράτος ὁριοθετεῖται ἀπὸ τὶς Μεγάλες Δυνάμεις καθ' ὅπως τοὺς ἐβολευε, ὁ Κολοκοτρώνης τὴν κατάλληλη στιγμὴ προτείνει τὸν Καποδιστρια γιὰ Κυβερνήτη. Ὅμως ὁ Καποδιστριας ἦταν Ρωμηός. Μετὰ ἀπὸ τρία χρόνια διακυβερνήσεως «ἔρχεται» ἡ δολοφονία του ἀπὸ τοὺς Μαυρομιχαλαίους. Ὁ ἴδιος ὁ Πετρομπέης (ἀδελφὸς καὶ πατέρας τῶν δραστῶν) ὁμολόγει ἀργότερα: «Ἀνάθεμα στοὺς Ἀγγλο-Γάλλους ποὺ ἦταν ἡ αἰτία καὶ γῶ νὰ χάσω τοὺς δικούς μου ἀνθρώπους καὶ τὸ ἔθνος νὰ χάση ἕναν κυβερνήτη ποὺ δὲν θὰ ματαβρῆ. Τὸ αἷμα του μὲ παιδευει ἕως σήμερα.».


Τὸ Ψευτορωμέηκο ποὺ εἶχε προφητεύση ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ἦταν πλέον γεγονός. Στὶς 7 Μαΐου ὁ πρίγκηψ τῆς Βαυαρίας Ὄθων ἀνακηρύσσεται «Βασιλεὺς τῆς Ἑλλάδος». Ἕως ὅτου ἐνηληκιωθῆ ὁ 15χρονος Ὄθων ἡ τριμελὴς Ἀντιβασιλεία ὀργιάζει! Μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Φαρμακιδη καὶ τῶν ὑπὲρ ἀγαν κοραϊστῶν τὸ παιδὶ (ἑλλαδικὸ κράτος) ἀποκόπτεται ἀπὸ τὴν μάννα (Οἴκ. Πατριαρχεῖο). Τὸ πραξικόπημα εἶναι ἀπροσχημάτιστο. Τὸ Αὐτοκέφαλο εἶναι γεγονός. Ἀρχηγὸς πλέον τῆς ἐκκλησίας δὲν εἶναι ὁ Πατριάρχης, ἀλλὰ ὁ Καθολικὸς Ὄθων!!!


Οἱ φιλέλληνες σωτῆρες τοῦ τόπου μας συνεχίζουν τὸ ἀνόσιο ἔργο τους. Στὶς 25 Σεπτέμβρη τοῦ 1833 βασιλικὸ διάταγμα διέτασσε τὸ κλείσιμο ὅλων τῶν μοναστηριῶν ποὺ εἶχαν λιγώτερο ἀπὸ 6 μοναχούς, τὸν ὑποχρεωτικὸ ἀποσχηματισμὸ τῶν καλογραιῶν, τὴν ἀπομάκρυνση τῶν δοκίμων, καθὼς καὶ τὴν δήμευση τῆς περιουσίας τῶν μονῶν (κτήματα, κειμήλια, εἰκόνες, βιβλία). Οὔτε λίγο οὔτε πολὺ ἔκλεισαν περίπου 550 μοναστήρια! 

Γράφει ὁ Μακρυγιαννης: «διέλυσαν τὰ μοναστήρια, συμφώνησαν μὲ τοὺς Μπαυαρέζους καὶ πούλαγαν τὰ δισκοπότηρα καὶ ὅλα τὰ ἱερὰ στὸ παζάρι. Ἀφάνισαν ὅλως διόλου τὰ μοναστήρια καὶ οἱ καημένοι οἱ καλόγεροι ὁπού ἀφανιστῆκαν εἰς τὸν ἀγῶνα, πεθαίνουν τῆς πείνας μέσα στοὺς δρόμους ὁπού αὐτὰ τὰ μοναστήρια ἦταν προπύργια τῆς ἐπανάστασής μας.»


Στὸ ψευτορωμεηκο βρῆκαν εὐκαιρία νὰ στέρξουν πρὸς βοήθειαν καὶ πολλοὶ ἄλλοι «φιλέλληνες», ἰδίως πολλοὶ παπικοὶ καὶ προτεστάντες ἱεραπόστολοι, γιὰ νὰ μᾶς διδάξουν καὶ νὰ μᾶς ἀπαλλάξουν ἀπὸ τὶς δεισιδαιμονίες τῆς ὀρθόδοξης πίστης μας! Ἄλλωστε τὰ προτεσταντικὰ σχολεῖα στὸ ἐλεύθερο κράτος ἀνέρχονταν σὲ δεκάδες.


Σήμερα οἱ εὐρωπαίζοντες πηγαίνουν ἔξω καὶ ὅταν γυρίζουν, γράφουν καὶ μιλᾶνε ἀφ' ὑψηλοῦ. Ἡ ξενομανία μας καὶ ὁ πιθηκισμὸς μας ἔφθασε στὸ ἀπροχώρητο.
Τὸ «ψευτορωμέηκο» τοῦ Πατροκοσμα εἶναι τὸ δικό τους κράτος. «Νὰ μὴν τὸ πιστέψετε, θὰ φύγη πίσω».
Ὁ καιρὸς γιὰ νὰ πληρωθῆ οἱ προφητεία του εἶναι ἴσως μακριά, ἴσως καὶ σχετικὰ κοντά, καὶ θὰ χρειαστοῦν συνεχεῖς καὶ σκληροὶ ἀγῶνες γιὰ νὰ ξαναγίνῃ ἐτοῦτος ὁ τόπος Ρωμέηκο. 

Αὐτὴ εἶναι ἡ μοῖρα μας. Εὐτυχῶς ποὺ μᾶς ἔμειναν ὡς παρακαταθήκη ἡ πίστη τοῦ Κολοκοτρώνη, ἡ ἀνεξικακία τοῦ Καραϊσκάκη, ἡ ἀνιδιοτέλεια τοῦ Νικηταρα …καὶ οἱ μετάνοιες τοῦ Μακρυγιάννη! Ἐκεῖ ὅπου βρίσκονται ἂς πρεσβεύουν ὑπὲρ ἠμῶν τῶν ἀναξίων ἀπογόνων τους.

Η ιστορία επαναλαμβάνεται

Η ιστορία επαναλαμβάνεται

26 Μάρτιος 2010

Δημήτρης Μακρυστάθης   

Τήν 25η Μαρτίου απ’ άκρη σ’ άκρη στη χώρα μας εορτάζεται η επέτειος έναρξης της επανάστασης του 1821. Παρελάσεις, σημαιοστολισμοί και εορτασμοί λαμβάνουν χώρα σε πολλά μέρη για να εορταστεί η Εθνεγερσία. Πολλοί είναι αυτοί που αμφισβητούν αν η έναρξη της επανάστασης ήταν όντως η 25η Μαρτίου και τοποθετούν την έναρξή της από μερικές μέρες μέχρι μερικούς μήνες νωρίτερα, υποστηρίζοντας πως η 25η Μαρτίου επελέγη για να συμπέφτει η επέτειος με τον εορτασμό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και να προσδωθεί αντίστοιχος συμβολισμός στην ημέρα. Αυτά, όμως, ελάχιστη ουσιαστική σημασία έχουν στις μέρες μας. Αφήνονται στα χέρια των ιστορικών για περαιτέρω έρευνα, ανάλυση και εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων.

Πέρασαν 189 χρόνια από τότε. Πολλά άλλαξαν: η Ελλάδα ελευθερώθηκε, επεκτάθηκε, ενδυναμώθηκε. Ο χάρτης της περιοχής άλλαξε ριζικά (και συνεχίζει να αλλάζει μέχρι σήμερα με τις συνεχείς αποσχίσεις στα Βαλκάνια). Κι όμως, τελικά όλα τριγύρω αλλάζουν κι όλα τα ίδια μένουν! Ή μήπως όχι;

Ας πάρουμε την ιστορία από την αρχή. Στις 12 Απριλίου 1823, η δωδεκαμελής επιτροπή που είχε οριστεί από την Β’ Εθνοσυνέλευση με σκοπό να συντάξει έναν πρόχειρο προϋπολογισμό της (επαναστατημένης) Ελλάδας συντάσσει έκθεση σύμφωνα με την οποία είναι απαραίτητος (και αναπόφευκτος) ο εξωτερικός δανεισμός της χώρας, αφού τα έξοδα (του πρώτου εξαμήνου) ήταν 38.000.000 γρόσια και τα έσοδα μόλις 12.000.000 γρόσια!

Ἐξεγέρσεις τῶν Ἑλλήνων ἀπὸ τὴν Ἅλωση ὡς τὸ 1821

Ἐξεγέρσεις τῶν Ἑλλήνων ἀπὸ τὴν Ἅλωση ὡς τὸ 1821

7 Μαΐου 2013

Ἐνῶ «ἡ κοινὴ τῶν Ἑλλήνων ἑστία, ἡ διατριβὴ τῶν μουσῶν, ἡ τῶν ἐπιστημῶν ἁπασῶν διδάσκαλος, ἡ τῶν πόλεων βασιλὶς» ἔπιπτε, καὶ ἡ Ἑλλὰς κατεκτᾶτο, τὸ Γένος ἠρνεῖτο νὰ ὑποταχθῇ. Οἱ Ἕλληνες θὰ συνεχίσουν τὸν ἀγῶνα. Τὸ Σοῦλι, ἡ Μάνη, ἡ Χιμάρα καὶ τὰ Σφακιὰ θὰ ἀποτελέσουν τὰ προπύργια αὐτοῦ τοῦ ἀγῶνος. Κατὰ τὴν σκοτεινὴν ἐκείνην περίοδον ἡ γλῶσσα διεδραμάτισεν ἱστορικῆς σημασίας ρόλον εἰς τὴν διατήρησιν τῆς ἑνότητος τοῦ Γένους. Οἱ καταφυγόντες εἰς τὴν Δύσιν Ἕλληνες λόγιοι μετέφερον εκεῖ τὴν Ἑλληνικὴν παιδείαν καὶ τὸν Ἑλληνικὸν οὑμανισμὸν καὶ συνέβαλον εἰς τὴν ἄνθησιν τῆς Ἀναγεννήσεως.

Ἡ κατάκτησις τοῦ ὑπολοίπου Ἑλληνικοῦ χώρου θὰ παρουσιάσῃ τεραστίας δυσκολίας εἰς τὸν κατακτητήν.

Εἰς πλείστας περιοχὰς ἡ ἀντίστασις ὑπῆρξε σκληρὰ καὶ μακροχρόνιος. Εἰς τὸν Πόντον, παρὰ τὴν κατάληψιν τῆς Τραπεζοῦντος, ὁ ἀγὼν θὰ συνεχισθῆ εἰς τὰ ὄρη καὶ τὰ δυσπόρθητα φρούρια. Ὀλίγα ἔτη μετὰ τὴν Ἅλωσιν, ἡ Κέρκυρα, ἡ Ἤπειρος καὶ ἡ Χιμάρα, βοηθοῦν τοὺς Ἑνετοὺς εἰς τὸν ἀγῶνα των, ἐναντίον τοῦ κοινοῦ ἐχθροῦ. Τὸ 1463 ἐπαναστατοῦν οἱ Μανιᾶται ὑπὸ τὸν Μιχαὴλ Ράλλην καὶ οἱ Ἀρκᾶδες ὑπὸ τὸν Πέτρον Μπούαν. Τὸ 1470 μετὰ τὴν Ἅλωσιν τῆς Χαλκίδος μεταξὺ τῶν πτωμάτων τῶν φονευθέντων ὑπερασπιστῶν εὑρέθησαν καὶ τὰ πτώματα πολλῶν Ἑλληνίδων αἱ ὁποῖαι εἶχον συμπολεμήσει. Ἡ Λῆμνος σώζεται ὑπὸ τῆς Ἑλληνίδος Μαρούλας ἡ ὁποία, ὅταν εἶδε τὸν πατέρα της πίπτοντα, ἥρπασε τὸ ξίφος του καὶ ὥρμησε κατὰ τῶν ἐχθρῶν.

Το κλειδί της εξόδου από την κρίση το κρατά η χριστιανική παράδοση

Το κλειδί της εξόδου από την κρίση το κρατά η χριστιανική παράδοση

20 Ιούνιος 2013

Δημήτριος Τίτσιας 

Πριν μοιραστώ μαζί σας ορισμένες σκέψεις θα ήθελα να πω πως είναι για μένα εξαιρετική τιμή να συμμετέχω στην παρουσίαση στην πόλη μας ενός βιβλίου του κ.  Θεόδωρου Ζιάκα. Η ιδιότητα που κατά κάποιο τρόπο με νομιμοποιεί όπως λέμε στα νομικά να είμαι στην αποψινή τράπεζα δεν είναι αυτή του κατόχου κάποιας ιδιαίτερης γνώσης ή του ερευνητή  άλλα αυτή του απλού αναγνώστη.

Μολονότι όπως και πολλοί από εσάς συναντώ τον Θεόδωρο Ζιάκα πρόσωπο με πρόσωπο το πρώτον  σήμερα, για μένα η γνωριμία μου μαζί του έγινε κατ’ ουσία ένα σαββατιάτικο πρωινό του 2007. Όταν – κατά προσφιλή συνήθεια – ξεφύλλιζα βιβλία σε αθηναϊκό βιβλιοπωλείο αντίκρισα τον εξής προκλητικό για εμένα τίτλο «Αυτοείδωλον εγενόμην. Το αίνιγμα της ελληνικής ταυτότητας Ειδική Εισαγωγή». Η πρόκληση εντάθηκε όταν αντίκρισα στα περιεχόμενα τα εξής προκλητικά επίσης ερωτήματα «Γιατί έγιναν οι έλληνες χριστιανοί ; γιατί έγιναν Ρωμαίοι; Γιατί δεν έγιναν επαρκώς Ευρωπαίοι;

Η συμβολή του Ρήγα στην αναζήτηση νεοελληνικής ταυτότητας

Η συμβολή του Ρήγα στην αναζήτηση νεοελληνικής ταυτότητας

8 Μάιος 2012 

Δημήτριος Τίτσιας

Ο βυζαντινός ιστορικός Λαόνικος Χαλκοκονδύλης (1423-1490) αμέσως μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης έγραψε: «Και όταν έρθει καιρός .... τα τέκνα των Ελλήνων θα συγκεντρωθούν και θα συστήσουν κράτος δικό τους και θα ζουν τη ζωή τους με τρόπο που θα αρέσει στους ίδιους και θα θαυμάζουν οι ξένοι»1.

Το πρώτο σκέλος της πρόβλεψης του βυζαντινού ιστορικού έχει εκπληρωθεί στο μέτρο που το νεοελληνικό κράτος είναι μια πραγματικότητα. Το δεύτερο σκέλος της – αν δηλαδή μας αρέσει ο τρόπος που ζούμε και αν είναι στους ξένους θαυμαστός – προβάλλει σαφώς πολυτρόπως αμφιλεγόμενο. Και τούτο, διότι ο νέος ελληνισμός δεν κατάφερε στη νεωτερική εποχή που έχει ήδη εκπνεύσει να διαμορφώσει μια συλλογική εθνική ταυτότητα, η οποία να είναι μεν συνέχεια του ιστορικού παρελθόντος αλλά πρωτίστως να του δίδει τη δυνατότητα να συμμετέχει στο σύγχρονο κόσμο κομίζοντας πολιτισμό και νοηματοδότηση του βίου που ενδιαφέρουν πανανθρώπινα.

Είναι αλήθεια ότι έχουν διατυπωθεί πολλές εκδοχές για το ποια είναι ή έπρεπε να είναι η ταυτότητα του νέου ελληνισμού. Οι εκδοχές αυτές είναι μεταξύ τους συγκρουσιακές και κυρίως προσπαθούν να απαντήσουν στο ερώτημα που πρέπει να «ανήκομεν» ώστε να μην είμαστε έθνος «ανάδελφον». Η παρούσα θέση δεν είναι η καταλληλότερη για μια εξαντλητική παρουσίαση όλων των εκδοχών. Είναι, όμως, αναγκαία η συνοπτική αναφορά των δύο πιο χαρακτηριστικών, οι οποίες προϋπήρξαν της ελληνικής επανάστασης και επιβιώνουν μέχρι τις μέρες μας2.

Η διαμάχη για το Ρήγα

Η διαμάχη για το Ρήγα

Άρδην τ. 79

Συγγραφέας: Γιώργος Καραμπελιάς

Ο Ρήγας συνιστά κυριολεκτικώς τον «γόρδιο δεσμό» και την εμβληματικότερη μορφή της νεοελληνικής ιδεολογίας.

Αν για τη νεώτερη εθνομηδενιστική και παγκοσμιοποιητική «ιστοριογραφία» ο Ρήγας είναι ένα ον χωρίς εθνικότητα, ένα δημιούργημα του «Διαφωτισμού», το οποίο αγωνιζόταν για μια παραδειγματική «Δημοκρατία της Αρετής», για τον Κορδάτο του 1930 υπήρξε ο «πρόδρομος του νεοελληνικού ιμπεριαλισμού», απέναντι και ενάντια στους λοιπούς βαλκανικούς λαούς τους οποίους επιθυμούσε να ενσωματώσει1, ενώ το 1945 μεταβάλλεται σε πρόδρομο της βαλκανικής ομοσπονδίας2. Και αυτό διότι το 1931 η γραμμή του ΚΚΕ ήταν μάλλον η καταγγελία του «ελληνικού ιμπεριαλισμού», ενώ, το 1945, η επιδίωξη μιας «βαλκανικής ομοσπονδίας» υπό σοβιετική ομπρέλα. Τέλος, για την επίσημη ιδεολογία του παραδοσιακού μετεμφυλιακού κράτους υπήρξε μόνον ένας ήρωας της ελευθερίας, αποσιωπώντας τις δημοκρατικές και κυρίως τις βαλκανικές διαστάσεις της απόπειράς του, δεδομένου ότι η αντιμετώπιση του «από βορράν κινδύνου» αποτελούσε το κύριο μέλημα του ελληνικού κράτους.

Δηλαδή, κάθε ιδεολογική αντίληψη, κάθε πολιτική και ιδεολογική επιδίωξη, προσπαθεί να φωτίσει κάτω από διαφορετικό πρίσμα τον Ρήγα και τη θέση του, ακριβώς διότι ο Ρήγας βρίσκεται στη συμβολή απόψεων, ρευμάτων και τάσεων, που στη συνέχεια θα διαφοριστούν, θα συγκρουστούν ή θα συγκλίνουν. Επιπλέον, η σύντομη επαναστατική σταδιοδρομία και το μαρτύριό του δεν επέτρεψαν να διευκρινιστούν οι τάσεις και απόψεις του Ρήγα. Έτσι παρέμεινε ένα σύμβολο εσαεί για όλους, επομένως και μια πιθανή πηγή ιδεολογικής νομιμοποίησης.