Το όνομα ''Ρωμηός'' και η ιστορική του σημασία

Το όνομα ''Ρωμηός'' και η ιστορική του σημασία

7/10/2009

Τού π. Γ. Μεταλληνού

Πηγή: Βιβλίο τού π. Γ. Μεταλληνού: "Παγανιστικός Ελληνισμός ή Ελληνορθοδοξία;" σελ. 247- 267

Αδιάσειστα ντοκουμέντα εναντίον όσων αρνούνται να αποδεχθούν το όνομα "Ρωμιός" ως γνήσια Εθνικό μας όνομα, και συκοφαντούν τη Ρωμανία ως "Βυζάντιο", συνεχίζοντας να παίζουν το παιχνίδι τών εχθρών τού έθνους μας. Το όνομα "Ρωμηός" δεν είναι παρά μια παραλλαγή τού "Ρωμαίος", η οποία βρίσκεται σε χρήση τουλάχιστον από τον 17ο αιώνα, που εκφράζει την πολιτισμική και κρατική ενότητα τών Ορθόδοξων λαών τής Ρωμανίας. Χρησιμοποιούμε το "Ρωμηός" περισσότερο από το "Ρωμαίος", όχι επειδή υπάρχει κάποια ουσιαστική διαφορά, αλλά επειδή βρίσκεται χρονικά κοντύτερα σ' εμάς και ο λαός μας το έχει συνηθίσει.

Οι Νεοπαγανιστές πολεμούν με μανία το όνομα «Ρωμηός» (= Ρωμαίος Ρωμαίος Ρωμηός) και την ιστορική του χρήση από εμάς τους Ορθοδόξους. Το πολεμούν δε, ακριβώς, διότι συνδέεται με την ορθοδοξο-πατερική παράδοση μας και χαρακτηρίζει τους Ορθοδόξους Χριστιανούς. Έχω υπόψη μου, μεταξύ πολλών αντιρωμαίικων άρθρων, ένα σημείωμα του Δαυλού (αρ. 157, Ιανουάριος 1995, σ. 9308), υπογραφόμενο «Ο Μεταπολιτικός». Ο συντάκτης του άρθρου τονίζει με πάθος την κατ' αυτόν «αντίθεση» των όρων Έλλην και Ρωμιός. («Έλληνας σημαίνει ελεύθερος [… ] από κάθε είδους δογματισμό, θρησκευτικό ή πολιτικό» — «Ρωμιός είναι ο ελληνόφωνος Χριστιανός του Ρωμαϊκού κράτους», (που) «πιστεύει, ότι ο ένας Θεός εκφράζεται από μία μόνο έννοια στη ζωή, την εβραϊκή» (και που) «έκαιγε στον Ιππόδρομο της Νέας Ρώμης Κωνσταντινούπολης τους αντιφρονούντες, τους αιρετικούς»). (Βέβαια, αν αυτή είναι η ιστορική αλήθεια δεν ενδιαφέρει τον «Μεταπολιτικό», που τροφοδοτεί με «σκύβαλα» (Φιλιπ. 3,8) τους αναγνώστες του). Ενδιαφέρον, για την φαινομενικά ουδέτερη και στην ουσία αντιεκκλησιαστική οπτική του, είναι και το άρθρο (με παραπομπές, πάντα) του φιλολογούντος κ. Μάριου Πλωρίτη, «Περί Ελληνοχριστιανισμού», στην εφημ. Το Βήμα (Κυριακή, 11 Ιουνίου 2000), στο οποίο εδίδετο μια ιστορική αναφορά στην χρήση του όρου Έλλην στην Χριστιανική διαχρονία.

Ποια είναι, λοιπόν, η σημασία των ονομάτων Έλλην και Ρωμηός και ποια η ιστορική τους σχέση και χρήση; Για την γραφή του ονόματος Ρώμη(ι)ος, επεκράτησε μεν σήμερα η γραφή Ρωμιός, υποστηριζόμενη από γλωσσολόγους. Επιμένω όμως στη μορφή Ρωμηός, όπως και ο μακαριστός π. Ιωάννης Ρωμανίδης, διότι το Ρωμηός προέκυψε από πτώση του τόνου στην «Βυζαντινή» δημοτική ποίηση (Ρωμαίοι - Ρωμηοί) χάριν του μέτρου. Αυτή δε την μορφή γνωρίζει και ο ποιητής Γ. Σουρής (Ρωμηός, 29. 12. 1901). Γράφει π. x.:

«κι είπεν ο χρόνος ο παληός,

έλα, καινούριε χρόνε,

να παραλαβής τους Ρωμηούς,

που τους Ρωμηούς των τρώνε.

[… ]

αθάνατο Ρωμαίικο να ζήσης χίλια χρόνια…»

Ο Γ. Σουρής ακολουθεί την (ορθή) ιστορική ορθογραφία. Παραθέτουμε στη συνέχεια δύο σχετιζόμενα με το πρόβλημα κείμενά μας:

Τα ονόματα Έλλην - Γραικός - Ρωμαίος (Ρωμηός)

Για το όνομα Ρωμηός (= Ρωμαίος) υπάρχει μεγάλη σύγχυση, σ' εκείνους φυσικά που ερασιτεχνικά ασχολούνται με την ιστορία, ενώ όσοι έχουν τις επιστημονικές προϋποθέσεις μπορούν να κατανοήσουν την έννοια και ιστορική σημασία των εθνικών μας ονομάτων.

Το όνομα «Έλλην» είναι το κυριότερο όνομα του έθνους των Ελλήνων. Η έννοιά του όμως ποικίλλει κατά περιόδους και άλλοτε είναι φυλετική και άλλοτε εθνική ή πολιτιστική ή θρησκευτική, στους τελευταίους δε αιώνες καθαρά εθνική. Είναι όμως γεγονός, ότι (κατά τον Αριστοτέλη) αρχαιότερο είναι το όνομα Γραικός για το έθνος μας και με αυτό μας ονόμαζαν οι αρχαίοι Ρωμαίοι. Από τον 8ο όμως αιώνα (Καρλομάγνος και το περιβάλλον του) το ανατολικό μέρος της αυτοκρατορίας («Βυζάντιο») ονομαζόταν Γραικία και οι κάτοικοί της Γραικοί, αλλά με μειωτική έννοια (αιρετικοί και κίβδηλοι). Το υβριστικό αυτό υπόβαθρο διατήρησε το όνομα αυτό στα χείλη των δυτικών, ως τον αιώνα μας. Ενώ, λοιπόν, καυχώμεθα και για το όνομα μας αυτό (Γραικοί), όταν χρησιμοποιείται σε δυτικά κείμενα (παλαιότερα), πρέπει να γνωρίζουμε την αληθινή του σημασία.

Κώστας Ζουράρις - ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΙΣ

Ἡ συνάντηση ἑλληνισμοῦ καί χριστιανισμοῦ

Ἡ συνάντηση ἑλληνισμοῦ καί χριστιανισμοῦ

31/01/2012

Κώστας Ζουράρις - (Συνέντευξη στὴν Νότα Ζωγράφου, γιὰ την ¨Ραδιοτηλεόραση¨, 1996)

– Μιλᾶτε τὴν ἀρχαία ἑλληνική, διαβάζετε τὰ ἀρχαία κείμενα. Ποιὸ πιστεύτε ὅτι εἶναι τὸ μέλλον τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας;

– Γίνεται μόδα πιά. Ἄλλωστε ἡ γλῶσσα εἶναι μία. Ὁ Σεφέρης ἐπιμένει ὅτι ἡ γλῶσσα εἶναι ἑνιαία. Οἱ διαφορές, λέει ὁ Κοέν, ἀνάμεσα στὴν Σαπφὼ καὶ τὸν Πίνδαρο εἶναι μεγαλύτερες ἀπ᾽ ὅ,τι ἀνάμεσα στὸν Ἐλύτη καὶ τὸν Πίνδαρο. Οἱ διαφορὲς εἶναι μικρές, ἁπλῶς τώρα, μὲ τὸν τρόπο ποὺ δοαμορφώνεται ἡ γλῶσσα, κάνει πολλοὺς Ἕλληνες νὰ μὴν μποροῦν νὰ παρακολουθήσουν τὶς διάφορες μορφές. Ἀλλά μου ἔχει κάνει ἐντύπωση ὅτι καὶ στὴν τελευταία γωνιὰ τοῦ κόσμου οἱ Ἕλληνες καταλαβαίνουν τὰ παλιὰ ἑλληνικά, χωρὶς νὰ τὰ νοηματοδοτοῦν, γιατί τὰ «παίρνουν» μουσικά. Ἂν τοὺς πεῖς κάτι, τὸ νιώθουν…..

– Ὁ χριστιανισμὸς πιστεύετε πώς ὠφέλησε τὸν ἑλληνισμό;


– Δὲν σᾶς κάνει ἐντύπωση ὅτι ἀπ᾽ ὅλους τους πληθυσμοὺς τοῦ πλανήτη ἐκείνης τῆς ἐποχῆς, μόνο ὁ ἑλληνισμὸς υἱοθέτησε τὸν χριστιανισμό; Οἱ Ἑβραῖοι τὸν ἐγκατέλειψαν καὶ ὅλοι οἱ ἄλλοι τὸν πῆραν μετά, ἀπὸ τοὺς Ἕλληνες. Μόνο οἱ Ἕλληνες προσέλαβαν τὸν Ἐσταυρωμένο Χριστό. Ἡ Σταύρωση ἔπεισε τοὺς Ἕλληνες. Χωρὶς τὴν ὑποδοχὴ ποὺ κάναμε στὴ Σταύρωση, ὁ ἑλληνισμὸς θὰ ἦταν τώρα σὰν τοὺς Χιτίτες, τοὺς Ἀσσυρίους, τοὺς Βαβυλωνίους, ἄρα θὰ εἶχε σβήσει. Εἴμαστε ὁ ἀριστοκρατικώτερος λαὸς τοῦ πλανήτη καὶ μετὰ μὲ κάποια διαφορὰ εἶναι οἱ Κινέζοι. Ὅλοι οἱ ἄλλοι εἶναι ἐπιγενέστεροι. Ἐκεῖνο ποὺ πῆραν οἱ Ἕλληνες ἀπὸ τὸ χριστιανισμὸ ἦταν ἡ ἀγάπη, ποὺ τοὺς βοήθησε νὰ ξεπεράσουν τὴν ἀλαζονεία τους. Ὑπῆρξε ὁ πιὸ ἀλαζονικὸς λαὸς τοῦ κόσμου, εἶχε καβαλήσει τὸ καλάμι ἤ, γιὰ τὴν ἀκρίβεια, οἱ Ἕλληνες γεννηθήκαμε πάνω στὸ καλάμι. Στὴν Ἰλιάδα γιὰ πρώτη φορὰ ἀναδύεται ἀπὸ τὸ Αἰγαῖο τὸ ἐγώ, τὸ κυρίαρχο ἀρχηγικὸ ἐγώ.

– Αὐτὸ ἦταν τότε ἴσως φυσικό. Οἱ Ἕλληνες εἶχαν αἴσθηση τῆς ὑπεροχῆς τους. Τώρα;


– Καὶ τώρα ἔχουν. Εἴμαστε νικημένη κοινωνία ἐδῶ καὶ ὀκτὼ περίπου αἰῶνες. Αὐτὸ ὅμως εἶναι ἕνα γεγονὸς ἱστορικό. Νικηθήκαμε στρατιωτικά. Ἀλλὰ εἴμαστε ἀριστοκράτες. Καὶ αὐτὸ φαίνεται στὸ τραγοῦδι. Κοιτάχτε τὴν ἀρχοντιὰ ποὺ ὑπάρχει στὸ δημοτικὸ τραγοῦδι. [...] Ἡ ἀρχοντιὰ ὑπάρχει καὶ στὸ λαϊκό, ποὺ δὲν ἔχει καμία σχέση μὲ τὴν ἀντίστοιχη δυτικὴ ποιότητα τοῦ στίχου καὶ τῆς μουσικῆς. Αὐτὸ τό: «Θὰ τὰ κάψω τὰ ρημάδια τὰ λεφτά μου γιὰ νὰ δῶ ἂν μ᾽ ἀγαπᾶς». Ἐκπληκτικὰ σχήματα. Ἐπαναφέρουν τὸ τραγικὸ καὶ τὸ ἱλαρὸ στὸ κέντρο τῆς ἐκκλησίας τοῦ δήμου.

– Κι ἐσεῖς ἔχετε δυτικὴ παιδεία.


– Εἶχα μεγάλη δυσκολία γιὰ παράδειγμα νὰ παρακολουθήσω τήν ἑλληνική. Γιατί στὴν τρυφερή μου ἡλικία τὰ προσληπτικὰ σχήματά μου τὰ διαμόρφωσαν δυτικά. Ὑπῆρξα ἀπὸ τὰ κλασσικότερα εἴδη γενιτσάρων. Κατὰ σύμπτωση ἔγινα Ἕλληνας.

πηγή: Ἀντίφωνο

pneymatiko.wordpress.com