12/2013
Του Δρ. Γεωργίου Κ. Φίλη
Το φυσικό αέριο θα αποτελέσει την κύρια ενεργειακή πηγή για το επόμενο
χρονικό διάστημα, δηλαδή από τα μέσα της επόμενης δεκαετίας, και θα υποσκελίσει
τον γαιάνθρακα (coal). Τάδε έφη όχι ο οποιοσδήποτε, αλλά ο αμερικανικός
ενεργειακός κολοσσός, η ExxonMobil.
Η
μεγαλύτερη εταιρία πετρελαίου στον πλανήτη κατά την ετήσια αναφορά της (World Energy Outllook) αναφέρει ότι περί το έτος 2025 το φυσικό αέριο θα
αποτελέσει το δεύτερο πιο διαδεδομένο καύσιμο στον πλανήτη μετά το πετρέλαιο,
αλλά σίγουρα θα είναι το ανερχόμενο καύσιμο το οποίο θα υποσκελίσει το
πετρέλαιο μετά από ένα χρονικό διάστημα. Έτσι, περί το 2040 η αγορά φυσικού αερίου θα αυξηθεί κατά 65% ενώ ο
γαιάνθρακας θα παραμείνει σταθερός. Με λίγα λόγια ο ενεργειακός κολοσσός
αναμένει τις επόμενες δεκαετίες να
εξελιχθεί μία μάχη για τον «βασιλιά της ενέργειας», στην οποία το φυσικό
αέριο θα αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο.
Έχει
ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι η εταιρία φαίνεται αρκετά απαισιόδοξη για το μέλλον του γαιάνθρακα σε σχέση με άλλους
ειδικούς στην αγορά ενέργειας όπως το International Energy Agency, που
εκτιμά σε ανάλογες αναλύσεις ότι η αγορά του γαιάνθρακα θα συνεχίσει να
αυξάνεται μέχρι το 2035 με αποτέλεσμα μέχρι εκείνη την περίοδο να κρατάει τα
ηνία στην αγορά. Από την πλευρά της η
ExxonMobil αναφέρει ότι το τελευταίο διάστημα έχει συντελεστεί μία επανάσταση
στην αγορά του φυσικού αερίου τόσο από την οπτική της παραγωγής όσο και
της ζήτησης.
Νέα
κοιτάσματα έχουν βρεθεί και η εξόρυξη μέσω νέων τεχνικών έχει καταστεί εφικτή
σε δύσκολες περιπτώσεις αλλά και πιο οικονομική, ενώ δεν παραλείπει να σημειώσει με έμφαση ότι η εξόρυξη σχιστολιθικού αερίου
θα συντελέσει τα μέγιστα στη συγκεκριμένη εξέλιξη. Σε όλα τα παραπάνω
εάν προστεθεί η περιβαλλοντολογική παράμετρος καθώς και τη «πράσινη» ταυτότητα
της συγκεκριμένης πηγής ενέργειας, τότε με τις κατάλληλες στρατηγικές η αγορά
φυσικού αερίου θα κατισχύσει στην ενεργειακή αγορά.
Επιπροσθέτως,
η τεχνολογία των ανανεώσιμων πηγών αλλά
και η πυρηνική ενέργεια θα συνεχίσουν να αναπτύσσονται αλλά και οι δύο θα αντιμετωπίσουν
συγκεκριμένες δυσκολίες. Το κατά πόσο η πυρηνική ενέργεια θα γίνει
αποδεκτή από την κοινή γνώμη αλλά και το κατά πόσο πιθανές «ασυνέχειες» στον
τομέα των ανανεώσιμων θα συμβάλλουν στην αποδοτικότητα και αξιοπιστία της
συγκεκριμένη πηγής είναι συζητήσιμο. Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω («πράσινη» ενέργεια, ασφάλεια, αξιοπιστία)
είναι η αγορά φυσικού αερίου να λειτουργήσει σαν μαγνήτης και να δημιουργήσει ένα μεγάλο «παράθυρο ευκαιρίας».
Είναι
προφανές ότι η αγορά φυσικού αερίου
έχει στην ουσία αλλάξει τα δεδομένα στην αγορά ενέργειας αλλά και στον
τρόπο που αντιλαμβάνονται την στρατηγική τους οι εταιρείες κολοσσοί. Δεν είναι
τυχαίο ότι στο παρελθόν οι μεγάλοι του
χώρου δεν φημίζονταν για τις «πράσινες» πολιτικές και τακτικές τους.
Όμως η ανάπτυξη του φυσικού αερίου το οποίο εκλύει περίπου τη μισή ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα
σε σχέση με τον γαιάνθρακα για την παραγωγή του ίδιου ποσού ηλεκτρικής
ενέργειας αλλά και η αποφυγή των φαινομένων καπνού κ.λπ., επιτρέπει στις
εταιρίες να «μεταπέσουν» σε μία άλλη πηγή ενέργειας η οποία είναι και «πολιτικά ορθή».
Η ανάπτυξη δε της τεχνολογίας εξόρυξης του σχιστολιθικού αερίου επιτρέπει
την παραγωγή με κλάσμα του κόστους το οποίο απαιτείται για το φυσικό αέριο,
ειδικά στις ΗΠΑ. Η μείωση του κόστους παραγωγής και μόνο από τη συγκεκριμένη τεχνολογική
εξέλιξη έχει καταστήσει το φυσικό αέριο ανταγωνιστικό
του γαιάνθρακα, ακόμα και πριν την δημοσιοποίηση των νέων κανονισμών
λειτουργίας των εργοστασίων που λειτουργούν με γαιάνθρακα οι οποίοι είναι
προφανές ότι θα ανεβάσουν το κόστος παραγωγής με το συγκεκριμένο υλικό.
Η ExxonMobil καταλήγει ότι περί το 2030 το φυσικό αέριο θα είναι το πλέον
φτηνό υλικό για την παραγωγή ενέργειας τουλάχιστον στις ΗΠΑ, ακόμα και χωρίς την
υιοθέτηση κάποιας πολιτικής για την μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα
από την Ουάσιγκτον. Με λίγα λόγια η ExxonMobil στην ουσία αναφέρει ότι οι εκτιμήσεις για την συνεχιζόμενη αύξηση των
εκπομπών διοξειδίου δεν πρόκειται να συμβούν αφού ο γαιάνθρακας θα αντικατασταθεί
από το φυσικό αέριο έτσι από το 2030 και μετά θα μπορούμε να πούμε ότι η
περιβαλλοντική μόλυνση θα αρχίσει να μειώνεται σε αυξανόμενους ρυθμούς.
Το να
αναφερθούμε για ακόμα μία φορά στα
πεπραγμένα – για την ακρίβεια στα μη πεπραγμένα – της Ελλάδας στον
συγκεκριμένο τομέα είναι μάλλον περιττό.
Αυτό που πρέπει να καταστήσουμε σαφές, το οποίο το βλέπουμε εμείς οι μη-ειδικοί
στον τομέα των υδρογονανθράκων αλλά θεράποντες της επιστήμης των Διεθνών
Σχέσεων και της μεθοδολογικής ανάλυσης της Γεωπολιτικής είναι το εξής:
Πρώτον, η Ελλάδα έχει ένα «παράθυρο
ευκαιρίας» για να εκμεταλλευτεί τα κοιτάσματά της έως το 2020, δηλαδή
έξι ακόμα έτη. H εξέλιξη της τεχνολογίας ειδικά στον τομέα του σχιστολιθικού
αερίου, όπως αναφέρει και η ExxonMobil
θα ρίξει την τιμή του φυσικού αερίου σε τέτοιο σημείο ώστε η παραγωγή από
κοιτάσματα υποθαλάσσια και σε μεγάλα βάθη όπως είναι τα ελληνικά να καταστεί ΜΗ
ΣΥΜΦΕΡΟΥΣΑ για τις εταιρείες οι οποίες δεν θα μπορούν να το πουλήσουν σε
συμφέρουσες τιμές.
Κατά συνέπεια, εάν και εφόσον καθυστερήσουμε και άλλο ΑΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΑ στον
συγκεκριμένο τομέα είναι πολύ πιθανόν να μιλάμε περί το 2025 για «άλλη μία
χαμένη ευκαιρία» για την Ελλάδα (για την Κύπρο φυσικά ούτε λόγος αφού μπήκε
στην αγορά έγκαιρα).
Δυστυχώς
είμαστε πεπεισμένοι, ότι η κωλυσιεργία
που παρατηρείται μπορεί να κοστίσει στην χώρα ένα ποσό ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΟ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ
μας και σε λίγα έτη από σήμερα να ψάχνουμε για το τι ακριβώς έγινε.
Είναι
προφανές ότι τα Χριστουγεννιάτικά μηνύματα που θα ακούσουμε από την ηγεσία μας
θα έχουν για ακόμα μία φορά δώσεις «ΑΟΖ», «Θαλασσίων Ζωνών» και «Κοιτασμάτων», το θέμα είναι ότι εάν δεν κάνουμε τίποτα και
το 2014 το τρένο θα χαθεί, ίσως για πάντα. Γιατί το λέμε αυτό;
Πολύ απλά
δείτε πότε ξεκίνησε η περιπέτεια της Κύπρου με τον συνδυασμό ΑΟΖ – Οικοπεδοποίηση
– Έρευνες – Εξόρυξη και θα αντιληφθεί ο οποιοσδήποτε ότι η ιστορία αυτή παίρνει από 6 έως και 10
σχεδόν έτη. Εμείς ακόμα δεν έχουμε ξεκινήσει με τα βασικά… όλα τα άλλα
είναι απλά πολιτική ρητορική χωρίς νόημα.
Δεύτερον, η Ελλάδα πέραν των κοιτασμάτων φυσικού αερίου θα πρέπει να ξεκινήσει έρευνες και για την ανακάλυψη ή/και εκμετάλλευση
πηγών σχιστολιθικού αερίου, διότι με τις καθυστερήσεις που έχουμε στα
«συμβατικά» κοιτάσματα είναι πολύ πιθανό όταν αποφασίσουμε να τα εκμεταλλευτούμε να είναι πολύ αργά. Δεν
είναι τυχαίο ότι η Τουρκία έχει ξεκινήσει αντίστοιχες έρευνες στην Ανατολική Θράκη, έχουμε και εμείς
Θράκη για να ψάξουμε, έχουμε και… Καστελόριζο.
Είναι προφανές ότι η Ελλάδα τα επόμενα πέντε έτη πρέπει να τρέξει
«κατοστάρι» και για την ώρα δεν έχει βγάλει ούτε… τη φόρμα. Ας ελπίσουμε ότι
αναφορές και μελέτες όπως αυτή της ExxonMobil να πείσει την ηγεσία της χώρας
μας ότι με λόγια δεν κάνει πολιτική, οι πράξεις είναι εκείνες οι οποίες θα
κάνουν την διαφορά. Κι εδώ η
ανικανότητα (;) είναι παροιμιώδης.
