Οι διωγμοί της Τρίπολης - Νοέμβρης του 1916 - (Μαρτυρία)
Μια συγκλονιστική μαρτυρία
των εκτοπίσεων στην Τρίπολη του Ευξείνου Πόντου, στον Νοέμβρη του 1916. Η
μαρτυρία κατατέθηκε στον καθ. Κ. Φωτιάδη στην Ποντιακή κι έτσι αυτούσια
μεταφέρθηκε ως σήμερα:
«Τον 8 Νοεμβρή ( Αεργίτε) σα
1916 τη χρονίας, Ο καϊμακάμης εξέγκεν φιρμάν’ και ‘ς σα 13’’ του μηνός
ετοιχοκόλλεσαν ατό. Και έλεεν ατο ους τα 16 τη Νοεμβρή όλ’ οι Χριστιανοί
τη Τρίπολης πρέπ’ να αφίν’ νε οσπίτια, χωράφια, καΐκια και όλα τα
καλά, που εποίκαν με τον ιδρώτα
ατουν. Οι μαύροι οι
Τριπολέτ’ έπρεπε να θάφτ’ νε απές ‘ς σήν πολιτείαν ατουν’ ό’τι εγάπεσαν
ό’τι εποίκαν με τον ιδρώταν και το γαίμαν ατουν.
Αμάν ούτε ένας Τριπολέτες κι
ετούρκεψεν και αλλαξοπίστεσεν για να γλιτών’ την ψήν’ ατ’.
Αναχάπαρα πρότου να απολύει η
εκκλησία ΄ς σα 13 τη Νοεμβρή όρμησαν απεσ’ ΄ς σ’ οσπίτια οι
τσανταρμάδες και ερχίνεσαν να κρούνε, ν’ αρπάζ’ νε, να μακελλεύ’ ε.
Όλ’ες οδήγεσαν ατσε σο Τερέ- Πασί
ψηλά, έναν αμόν πλατέαν.
Θρήνος μακρόσυρτος εκούστεν άπαν σ’ όλιον την πολιτείαν: « Ν’ αϊλλοί εμάς να
βαϊ εμάς που θα παίρ’ με μας και
πάνε απές ‘ς σο σκαφίδιν».
Εποίκαμε διαμαρτυρίαν ‘ς σον καϊμακάμην και εκείνος απέντεσεν πως
έρθεν διαταγή να ευκαιρούται αμάν ατώρα η πόλ’.
Η έξοδος ερχίνεσεν. Η νύχτα
εφόρ’ νεν την σκοτίαν και ο ουρανόν έτον έτοιμος να κλαίει
ένταμαν με τα’ εμάς. Με υπόδειξη των πολιτικών αρχών επήγαμε ς’ σο έρημον αρμενικόν χωρίον Πίρκ έναν και ημς’ σόν ώραν μακράν.
Εκεί έταν 500 οσπίτια χωρίς πόρτας και παραθάρια αμόν ταφία ανοιχτά.
Και
έμειναμε ς’ σο Πίρκ όλ’ εντάμαν πολλά οικογένεια’ς σ’ έναν οσπίτ’. Το Πίρκ που έντον απέραντον
νεκροταφείον των χιλιάδων Χριστιανών της Τρίπολης. Εκεί
εφέκαμε ό’τι πολύτιμον είχαμε σήν ζωήν, πατεράδες και παιδία τρυφερά, αδέρφια,
μανάδες και γυναίκ’ς.
Αέτς ερχίνεσαν το δράμα του Πίρκ: Έτονε σα 18
Δεκέμβρη (τη Χριστιανάρ’) που ερχίνεσεν να χιονίζ. Η βρώμα, τα φτείρας, ο συνωστισμός έγκανε τα επιδημίας, τον θάνατον που ετοίμασαν για τ’ εμάς οι Τούρκ’. Πρώτα η δυσεντερία, επεκεί ο τύφος
και τέλος η πανούκλα. Ο λευκός θάνατος που ατόσον καλά ετοίμασαν για τ’ εμάς οι Τούρκ’ επαίρενεν καθάν ημέραν δεκάδες Χριστιανούς. Τρία μήνας εδέβανε σόν μαύρον ημέραν που εσήβαμε απές σο καταραμένον Πίρκ, έρχουντον, Μάρτης μήνας, 1917 τη χρονίας και α’ σα 13 χιλιάδες που
εκινέσανε’ς σήν εξορίαν, επέμ’νανε 800 και ατοίν αδύναμοι
και ανίκανοι για δουλείαν. Ασοί
800 οι 300 Ετανε α’ σην
Τρίπολην και οι άλλ’ α’σα χωρία της Τρίπολης. Ατό έτον το κορύφωμαν του
δράματος της Τρίπολης».
Κωνσταντίνος Φωτιάδης
Μνήμη μου σε λένε Πόντο
«Η έξοδος ξεκίνησε. Η νύχτα φόρεσε
τα σκότη της κι ο ουρανός ήταν έτοιμος να κλάψει μαζί με μας. Με υπόδειξή των πολιτικών
αρχών πήγαμε στο έρημο Αρμένικο χωριό Πιρκ, μιάμιση ώρα μακρυά. Εκεί ήταν 500
σπίτια χωρίς πόρτες και παράθυρα, σαν τάφοι ανοιχτοί.
Και μείναμε στο Πιρκ όλοι μαζί,
πολλές οικογένειες σε ένα σπίτι. Το Πιρκ έγινε απέραντο νεκροταφείο των
χιλιάδων Χριστιανών της Τρίπολης. Εκεί αφήσαμε ό,τι πολύτιμο είχαμε στη ζωή,
πατεράδες και παιδιά τρυφερά, αδέλφια, μανάδες και γυναίκες.»
«Ήτανε στις 18 του Δεκέμβρη
όταν ξεκίνησε να χιονίζει.
Η βρώμα, οι ψείρες, ο
συνωστισμός φέρανε τις επιδημίες, τον θάνατο που ετοίμασαν για εμάς οι Τούρκοι.
Πρώτα η δυσεντερία, μετά ο τύφος και στο τέλος η πανούκλα…»
"3 μήνες πέρασαν από τη
μαύρη ημέρα που κατεβήκαμε στο καταραμένο Πιρκ, Ερχόταν Μάρτης του 17 κι από τα
13.000 άτομα που ξεκίνησαν για την εξορία, απόμειναν 800 κι αυτοί αδύναμοι κι
ανίκανοι για εργασία…."
(Ελεύθερη μετάφραση Λένα Σαββίδου)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου