Τα προβλήματα χρηματοδότησης της
Βενιζελικής "Εθνικής Άμυνας" και οι αγωνιώδεις διαπραγματεύσεις με
την Αντάντ (1916-1917)
15 Μαΐου 2013
Ένα από τα πρώτα σοβαρά
προβλήματα που αντιμετώπισε η επαναστατική τριανδρία Βενιζέλου - Κουντουριώτη -
Δαγκλή στην Θεσσαλονίκη ήταν η οικονομική χρηματοδότηση της πολεμικής της
προσπάθειας. Και αυτό γιατί όταν σχηματίστηκε η επαναστατική κυβέρνηση στις
9 Οκτωβρίου 1916 τα εδάφη υπό τον έλεγχο της δεν ήταν αρκετά για να
χρηματοδοτηθούν οι δαπάνες συγκρότησης στρατού, αλλά ούτε υπήρχαν και φοροεισπρακτικοί
κρατικοί μηχανισμοί για να εισπράξουν τους αναγκαίους φόρους από τους πολίτες.
Το ζήτημα αυτό απασχόλησε τις δυνάμεις της Αντάντ, στο διασυμμαχικό συνέδριο
της Βουλώνης, στο οποίο εγκρίθηκε η οικονομική βοήθεια προς την επαναστατική
κυβέρνηση. Μετά από διαβουλεύσεις αποφασίστηκε στις 20 Οκτωβρίου η χρηματοδότηση
της επαναστατικής κυβέρνησης να αναληφθεί ισομερώς από τους τρεις συμμάχους.
Συγκεκριμένα η Αγγλία ανέλαβε την υποχρέωση να εγγυηθεί για ένα
δάνειο 10.000.000 δρχ, ενώ κι η Ρωσική κυβέρνηση υποσχέθηκε το ίδιο ποσό. Τα
δάνεια θα δίνονταν από την Εθνική και την Ιονική τράπεζα, στις
οποίες οι τρεις δυνάμεις θα άνοιγαν τις απαραίτητες πιστώσεις καταθέτοντας τα
χρήματα.
Επειδή όμως η διαδικασία ήταν
χρονοβόρα και οι ανάγκες της επαναστατικής κυβέρνησης πολύ πιο πιεστικές και
άμεσες, οι κυβερνήσεις της Αγγλίας και της Γαλλίας αποφάσισαν να δώσουν χωρίς
χρονοτριβή από 5 εκατομμύρια δρχ σε δύο καταβολές που έγιναν στις 6 και 14
Νοεμβρίου αντίστοιχα. Χάρις τις δύο αυτές προκαταβολές ο Βενιζέλος κατάφερε να
παρατάξει μια δύναμη 20.000 ανδρών που συντηρούσε όμως ομολογουμένως με μεγάλη
δυσκολία.
Σύμφωνα με στρατιωτική έκθεση
του στρατηγού Genin που βρισκόταν στην Θεσσαλονίκη, ένας στρατός 60.000 ανδρών
που ήλπιζε να συγκεντρώσει η επαναστατική κυβέρνηση απαιτούσε δαπάνες 60
εκατομμυρίων δρχ μόνο για να συντηρηθεί για τρεις μήνες. Οι σύμμαχοι όμως
καθυστερούσαν χαρακτηριστικά να καταβάλλουν χρηματικά ποσά που είχαν ήδη
υποσχεθεί.
Στις αρχές Ιανουαρίου 1917
ανοίχθηκε ένας διπλός λογαριασμός στην Εθνική τράπεζα, όπου θα έβαζαν χρήματα
οι Αγγλογάλλοι για την χρηματοδότηση του κινήματος. Για όλο τον Ιανουάριο όμως
δεν κατατέθηκε το παραμικρό ποσό με αποτέλεσμα ο Βενιζέλος να αναβάλλει την
επιστράτευση στην Β. Ελλάδα και τα νησιά, απόφαση με σημαντικές πολιτικές και
στρατιωτικές προεκτάσεις. Οι δύο χώρες κατέβαλλαν μέσα στον Φεβρουάριο από 3
εκατομμύρια, ποσό όμως που είχε ξοδευτεί από τους Έλληνες ήδη από τον
Δεκέμβριο. Η Γαλλική στρατιωτική αποστολή υπολόγισε εκ νέου ότι η βενιζελική
κυβέρνηση χρειαζόταν εφ΄ άπαξ άλλα 11 εκατομμύρια δρχ για την επιστράτευση, ενώ
χρειαζόταν περίπου 4 εκατομμύρια τον μήνα για μισθούς των στρατιωτών,
αποζημιώσεις οικογενειών νεοσυλλέκτων κτλ χωρίς να υπολογίζεται ο επισιτισμός
που είχε αναλάβει έτσι η αλλιώς το Γαλλικό εκστρατευτικό σώμα στην Θεσσαλονίκη.
Δημιουργήθηκε όμως πρόβλημα καθώς
ο υπουργός οικονομικών Ribot παρά τις κρούσεις του Έλληνα Βενιζελικού
απεσταλμένου Πολίτη, αρνιόταν επίμονα να καταβάλλει τα 5,5 εκατομμύρια για την
επιστράτευση αν δεν κατέβαλε και η Αγγλική πλευρά ταυτόχρονα το δικό της
μερίδιο κι αυτό γιατί σε άλλες περιπτώσεις η Αγγλία εκ των υστέρων είχε αρνηθεί
να πληρώσει.
Στην Αγγλία όμως υπήρχε
σημαντική καθυστέρηση. Σύμφωνα με τον Γεννάδιο που βρισκόταν επί τόπου, ενώ οι
Άγγλοι ιθύνοντες συμφωνούσαν ότι τα χρήματα όφειλαν να καταβληθούν άμεσα για να
ανακουφιστεί η επαναστατική κυβέρνηση, η τελική εκταμίευση καθυστερούσε
χαρακτηριστικά. Στις Αγγλικές "ομάδες διαχείρισης του πολέμου" που
λειτουργούσαν καθημερινά και χειρίζονταν εκατοντάδες κρίσιμα και δυσεπίλυτα
προβλήματα, το Ελληνικό θέμα της καταβολής φάνταζε "ασήμαντο" και
"ενοχλητικό". Επίσης κάθε οικονομική εκταμίευση γινόταν από το
Βασιλικό Θησαυροφυλάκιο, του οποίου οι τμηματάρχες ήταν τόσο ισχυροί και
ανεξάρτητοι που μπορούσαν να αρνηθούν να υπακούσουν ακόμα και σε διαταγή του
πρωθυπουργού, αν έκριναν πως ζημιώνονταν τα Αγγλικά οικονομικά συμφέροντα.
Στις αρχές Μαρτίου ακόμη δεν
είχε γίνει η εκταμίευση, ενώ η Βενιζελική κυβέρνηση συσσώρευε χρέη και υπήρχε
στους κόλπους της μια απαισιοδοξία λόγω της διαφαινόμενης έλλειψης οικονομικής
συμπαράστασης από την Αντάντ. Η κατάσταση είχε φτάσει σε αδιέξοδο, έτσι ο ίδιος
ο Βενιζέλος προσωπικά απευθύνθηκε στον Λόρδο Granville τονίζοντας του ότι η
αρνησικυρία στην καταβολή των χρημάτων καθυστερούσε την επιστράτευση. Τελικώς ο
Γεννάδιος συναντήθηκε με τους Άγγλους υπεύθυνους του Αγγλικού θησαυροφυλακίου
Sir John Brandbury και Sir Robert Chalmers. Η συζήτηση μαζί τους όμως ήταν
εντελώς απογοητευτική καθώς οι δύο Άγγλοι ιθύνοντες είχαν έναν προσωπικό τρόπο
με τον οποίο αντιλαμβάνονταν τις Αγγλικές υποχρεώσεις έναντι της επαναστατικής
κυβέρνησης. Συγκεκριμένα είπαν στον Γεννάδιο ότι ήταν έτοιμοι να πληρώσουν
αμέσως 2 εκατομμύρια δρχ από τα έξοδα του πρώτου μήνα, υπό τη προϋπόθεση ότι
και η Ρωσία θα αναλάμβανε μέρος των εξόδων. Για τα 3,5 εκατομμύρια της
επιστράτευσης δεν έκαναν καν λόγο. Επίσης είπαν στον έκπληκτο Γεννάδιο πως η
Βενιζελική κυβέρνηση είχε στην διάθεση της αρκετούς πόρους για να συντηρηθεί,
τους οποίους δεν είχε χρησιμοποιήσει ως τώρα επαρκώς.
Ο Γεννάδιος προσπάθησε να τους
μεταπείσει, αλλά με πενιχρά αποτελέσματα. Έτσι η επαναστατική κυβέρνηση
Βενιζέλου ήρθε σε πολύ δύσκολη θέση, καθώς ήδη τα χρέη της ήταν 4 εκατομμύρια
δρχ μόνο από τον στρατό, ενώ αδυνατούσε να προκαταβάλλει και οποιαδήποτε άλλη
δαπάνη, σε σημείο ο στρατηγός Sarrail να αναγκαστεί να δανείσει 500.000 δρχ για
τα άμεσα έξοδα του Βενιζελικού στρατού, ώστε αυτός να μην αρχίσουν οι
λιποταξίες. Η κατάσταση είχε επιδεινωθεί σε τέτοιο σημείο ώστε ο Πολίτης με
επιστολή του στον Βενιζέλο στις 12 Μαρτίου να αναφέρεται στην πιθανή διάλυση
του υφιστάμενου στρατού. Τη ίδια μέρα ο πολυάσχολος Άγγλος πρωθυπουργός Lloyd
George δέχθηκε τον Γεννάδιο, δήλωσε την έκπληξη του για την στάση των
τμηματαρχών του Θησαυροφυλακίου, υποσχόμενος ότι θα ρυθμίσει αμέσως το ζήτημα.
Λίγες μέρες μετά οι δύο κυβερνήσεις Αγγλίας και Γαλλίας επικοινώνησαν,
αλληλοϋποσχόμενες ότι το εκκρεμές ζήτημα θα λυνόταν το ταχύτερο.
Μετά από κυβερνητικές πιέσεις οι
δύο γραμματείς του Αγγλικού θησαυροφυλακίου δέχθηκαν να καταβάλλουν άμεσα 3,5
εκατομμύρια για την επιστράτευση, αλλά για τα 2 εκατομμύρια μηνιαίως ζήτησαν
νέες εξηγήσεις. Αυτή η εξέλιξη
φάνηκε θετική στον Γεννάδιο, αλλά στην Θεσσαλονίκη υπήρχε απαισιοδοξία καθώς το
συνολικό Ελληνικό χρέος που είχε συσωρευθεί, είχε φτάσει τα 8 εκατομμύρια δρχ.
Αλλά η Ελληνική λύτρωση απείχε ακόμη πολλούς μήνες.
Στις 19 Μαρτίου το foreign
office ειδοποίησε την Βενιζελική κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης πως ήταν έτοιμη να
καταβάλλει το μερίδιο της, υπό κάποιους όρους που όφειλε να σεβαστεί η Γαλλική
κυβέρνηση. Έκπληκτος ο Γεννάδιος συνάντησε έναν αμήχανο Λόρδο Hardinge,
υφυπουργό εξωτερικών που του έθεσε τους όρους που έβαλαν οι υπεύθυνοι του
Θησαυροφυλακίου για να εκταμιευτούν τα χρήματα.
Οι όροι ήταν οι εξής:
α) Η μηνιαία καταβολή θα κάλυπτε
όλα τα έξοδα και όχι μόνο του στρατού
β) Η καταβολή θα αφορούσε μόνο
και αποκλειστικά στρατιωτικές ανάγκες και δεν θα αφορούσε τη σίτιση του
πληθυσμού
γ)Αύξηση της μηνιαίας καταβολής
απαιτούσε κοινή συναίνεση των 2 κυβερνήσεων Αγγλίας και Γαλλίας
δ)Από τα 7 εκατομμύρια της
επιστράτευσης θα αφαιρούνταν όσα είχαν ήδη δοθεί για τον σκοπό αυτό
Το τελικό ποσό που προέκυπτε ως
Αγγλικό μερίδιο για την Βενιζελική επιστράτευση ήταν 2,366 εκατομμύρια δρχ. Το
Θησαυροφυλάκιο δήλωνε πως αν γίνονταν δεκτοί οι όροι του, ήταν σε θέση να
καταβάλλει ένα τμήμα του ποσού αυτού. Οι βενιζελικοί απεσταλμένοι Ρωμανός και
Αλέξανδρος Διομήδης ξεκίνησαν σειρά διαβημάτων στην Γαλλική πρωτεύουσα για το
ζήτημα που πλέον είχε φτάσει σε οριακό σημείο. Σε υπόμνημα του ο Ρωμανός προς
τον Γάλλο πρωθυπουργό Ribot ζητούσε άμεσα χωρίς άλλες αναβολές 20 εκατομμύρια δρχ
(11 εκατομμύρια για τη επιστράτευση (αντί για 7) και 9 για τα έξοδα τριών
μηνών) αλλιώς η Προσωρινή κυβέρνηση θα αναγκαζόταν να διαλύσει τον
ελάχιστο υφιστάμενο στρατό της. Οι Γάλλοι κινητοποιήθηκαν αποφασίζοντας να
βοηθήσουν τον Βενιζέλο. Η Γαλλική κυβέρνηση ενημέρωσε τον Hardinge ότι θα
κατέβαλλε άμεσα 3 εκατομμύρια (2 για τα έξοδα του μήνα, 1 για την
επιστράτευση), ζητώντας από την Αγγλία να πληρώσει το μερίδιο της, ενώ
υπογράμμιζε και την οφειλή 9 εκατομμυρίων που είχαν έναντι των Βενιζελικών. Το Αγγλικό Θησαυροφυλάκιο απαίτησε
γραπτώς με επίσημο πρωτόκολλο τις Γαλλικές δεσμεύσεις.
Στις 5 Απριλίου 1917 έφταναν
στην Θεσσαλονίκη τα πρώτα τρία εκατομμύρια από την Γαλλία, αλλά η
Ελληνική αγωνία βρισκόταν στο κατακόρυφο για την Αγγλική στάση. Αγωνία που κορυφώθηκε
όταν οι γραμματείς του Αγγλικού Θησαυροφυλακίου ανέβαλαν την πληρωμή
επειδή μεσολαβούσε....Πάσχα.
Στις 10 Απριλίου το
Αγγλικό Θησαυροφυλάκιο κατέβαλλε τα πρώτα 2
εκατομμύρια προβάλλοντας μια σειρά από αντιρρήσεις για το χρηματικό
ποσό της επιστράτευσης.
Από τα 3,5 εκατομμύρια το
Αγγλικό Θησαυροφυλάκιο υποστήριζε πως χρωστούσε μόνο το 1, καθώς
Έτσι στις 18 Απριλίου που έγινε η Βενιζελική επιστράτευση
στα νησιά του Αιγαίου, η
κυβέρνηση Βενιζέλου είχε λάβει μόνο 3 εκατομμύρια δρχ από την Αγγλία και 6
εκατομμύρια δρχ από την Γαλλία. Το έλλειμμα της επαναστατικής κυβέρνησης της
Άμυνας στα τέλη Απριλίου είχε φτάσει τα 11 εκατομμύρια περίπου. Μετά την
επιστράτευση των νησιών στις 18 Απριλίου, η οικονομική αιμορραγία της
κυβέρνησης της Άμυνας αυξήθηκε ακόμη περισσότερο. Ο Διομήδης συναντήθηκε εκ
νέου με τον Γάλλο υπουργό πολέμου Painleve και του ζήτησε η Γαλλία να καλύψει
την Αγγλική διστακτικότητα καταβάλλοντας ένα συνολικό ποσό 30 εκατομμυρίων δρχ.
τα υπόλοιπα είχαν δοθεί ήδη σε είδη ιματισμού από το Αγγλικό εκστρατευτικό σώμα
Στην Θεσσαλονίκη.
Ήδη η Γαλλία μετά την
συνδιάσκεψη της Αντάντ στις 4 και 5 Μαΐου 1917, είχε αποφασίσει να σκληρύνει
την στάση της έναντι του Βασιλιά Κωνσταντίνου, προτείνοντας ανοιχτά την
εκθρόνιση του. Η Αγγλία που πάντοτε ευνοούσε έναν συμβιβασμό με τον Βασιλιά,
αποφάσισε να δώσει ελευθερία κινήσεων στην Γαλλία, μειώνοντας και την δύναμη
του εκστρατευτικού της σώματος στην Θεσσαλονίκη. Το θησαυροφυλάκιο στην Αγγλία
συνέχισε να αρνείται να καταβάλλει το μερίδιο του για τα έξοδα της Βενιζελικής
κυβέρνησης της Άμυνας καθ όλη την διάρκεια των οκτώμισι μηνών της ζωής της με
αποτέλεσμα στο τέλος της περιόδου αυτής να υπολείπεται τουλάχιστον 8
εκατομμύρια δρχ από την βοήθεια που είχε αρχικά υποσχεθεί.
Αναμφίβολα η Γαλλία από την
πρώτη στιγμή προσπάθησε να βοηθήσει ενεργότερα και με μεγαλύτερη ειλικρίνεια
την Βενιζελική προσπάθεια. Αυτό συνέβαινε γιατί είχε περισσότερα στρατεύματα
στην Θεσσαλονίκη, ενώ Γάλλοι ναύτες είχαν σκοτωθεί στα γεγονότα των
"Νοεμβριανών", γεγονός που είχε εξαγριώσει την Γαλλική κοινή γνώμη
κατά των Ελλήνων βασιλοφρόνων. Η αρνητική στάση της Αγγλίας για την
χρηματοδότηση του Βενιζέλου ίσως έχει τις ρίζες της στις αντιρρήσεις του
πολεμικού της επιτελείου για την γενικότερη χρησιμότητα της εκστρατείας στα
Βαλκάνια. Επίσης οφειλόταν στην τυπικότητα και στην αυστηρότητα των Βρετανών
υπαλλήλων του Θησαυροφυλακίου που σύμφωνα με τον Γεννάδιο αφορούσαν
οποιονδήποτε λάμβανε χρηματοδότηση για οποιοδήποτε λόγο. Άλλη αιτία ήταν
αναμφίβολα ο κρυφός ανταγωνισμός Αγγλίας - Γαλλίας, ο οποίος δυστυχώς για την
Ελλάδα θα εκδηλωθεί αποφασιστικά κατά την Μικρασιατική εκστρατεία λίγα χρόνια
μετά.
Πηγή
Ν. Πετσάλης - Διομήδης, Η Ελλάδα
των δύο κυβερνήσεων 1916-1917, εκδόσεις Φιλιππότη
7 σχόλια:
Κλέων είπε...
Φίλε Φιλίστορα,
Ενδιαφέρον άρθρο για ένα ενδιαφέρον ζήτημα. Είναι σημαντικό να γίνει
κατανοητό ότι ο πόλεμος συνήθως δεν κρίνεται στο πεδίο της μάχης αλλά στην
ικανότητα των εμπολέμων να χρηματοδοτούν τους στρατούς τους. Ο Θουκυδίδης
σημειώνει ότι ο πόλεμος στην Τροία διήρκησε δέκα χρόνια διότι οι Αχαιοί, επειδή
δεν διέθεταν τα απαραίτητα εφόδια, αναγκάζονταν να καλλιεργούν τη γη και να
επιδίδονται σε διαρπαγές. Εάν όμως μπορούσαν να συγκεντρώσουν όλες τους τις
δυνάμεις στην πολιορκία, θα είχαν επικρατήσει εύκολα εξ αιτίας της αριθμητικής
τους υπεροχής.
Ανάμεσα στα οικονομικά προβλήματα της Εθνικής Αμύνης
συγκαταλέγεται και η (μάλλον) παγκόσμια πρωτοτυπία να χρησιμοποιούν οι δύο
κυβερνήσεις το ίδιο νόμισμα και την ίδια εκδοτική τράπεζα! Το κεντρικό
υποκατάστημα της Εθνικής Τραπέζης στην Αθήνα προμήθευε το υποκατάστημά του στη
Θεσσαλονίκη με δραχμές, έπειτα από πίεση της Αντάντ. Το αποτέλεσμα ήταν οι
δραχμές (κυρίως τα χαρτονομίσματα μικρής αξίας) να μην επαρκούν και να
χρησιμοποιούνται γαλλικά φράγκα που υπήρχαν σε αφθονία λόγω των γαλλικών
στρατευμάτων.
Επομένως, γίνονται σαφή τα οικονομική προβλήματα που
αντιμετώπιζε η κυβέρνηση της Εθνικής Αμύνης. Όπως γράφεις και στο άρθρο σου,
χωρίς χρήματα δεν μπορούσε να συντηρηθεί ούτε καν ένα στοιχειώδες στράτευμα.
Επίσης, αν αναλογιστούμε πόσα λίγα φορολογικά έσοδα μπορούσε να έχει η Εθνική
Άμυνα, φαίνεται ότι όσο εύκολα δημιουργήθηκε το κίνημα, άλλο τόσο εύκολα
μπορούσε να καταρρεύσει.
φιλίστωρ Ι. Β. Δ.
είπε...
Φίλε Κλέωνα,
Εντοπίζεις
ορθά την πρόθεση μου στο άρθρο αυτό. κάθε ιστορικό γεγονός
(πολεμικό-διπλωματικό-κοινωνικό) αναμφίβολα έχει πίσω του και το οικονομικό του
υπόβαθρο, το οποίο δεν είναι καθόλου αμελητέο, αλλά οφείλουμε πάντα να
ερυενούμε, ώστε η ανάλυση μας να είναι πλήρης.
Η άποψη μου είναι ότι ο
οικονομικός παράγοντας είναι κεφαλαιώδους σημασίας -ενίοτε και ρυθμιστικός των
εξελίξεων. Η διαφορά με τους μαρξιστές είναι ότι αυτοί θεωρούν τον οικονομικό
παράγοντα μοναδικό και όλα τα υπόλοιπα (περιβάλλον, προσωπικότητα, έθνοτητα,
θρησκεία, τύχη, γυναίκα) παράγωγα του.
Το λάθος τους ίσως είναι μεγαλύτερο
γιατί, κατά την γνώμη μου, ξεκινούν από το συμπέρασμα αυτό ως έτοιμο δόγμα που
προσπαθούν να το αποδείξουν, αντί να αναλύουν ελεύθερα και να καταλήγουν στο
συμπέρασμα.
Επίσης, κατά την γνώμη μου, η "Εθνική Άμυνα" ήταν
δημιούργημα των συμμάχων, όσο δημιούργημα των κεντρικών αυτοκρατοριών ήταν η
στάση της Αθήνας του Κωνσταντίνου. Δεν είχε τίποτε το "αυθόρμητο",
ενώ από την αλληλογραφία Βενιζέλου γνωρίζουμε ότι γνώριζε για το κίνημα πολύ
πριν ξεκινήσει και δεν ανέλαβε την αρχηγεία του δήθεν "εξαναγκασμένος από
τις εξελίξεις" όπως δήλωνε από την Κρήτη.
NF είπε...
Αγαπητε Φιλιστωρ.
Εγω
ειμαι βενιζελικος, αλλα λεω την αληθεια.
Βεβαιως ο Ελευθεριος Βενιζελος
επικρατησε το 1917 χαρη στους Συμμαχους, και θα ηταν αναμενομενο να
χρηματοδοτηθει απο αυτους. Αν ομως δεν θελετε να κατηγορηθειτε για ελλειψη
αντικειμενικοτητας, θα πρεπει επισης να γραψετε για τα κρυφα δανεια του Κάιζερ
προς τις Κυβερνησεις του Κωνσταντινου το 1916-1917. Και ολα αυτα την ωρα που ο
Κωνσταντινος «δουλευε» κανονικοτατα τους Αγγλογαλλους διαμαρτυρομενος οτι «τον
παρεξηγησαν», ενω μαλλον ηταν σε ανοικτη γραμμη με τους Γερμανους!
Και οι
Γερμανοι υπηρξαν ιδιαιτερως γενναιοδωροι προς τις βασιλικες Κυβερνησεις,
αντιθετα με τους Συμμαχους, οι οποιοι βασει του κειμενου σας, ηταν ακρως
τσιγγουνηδες με τον Βενιζελο και του εδιναν λεφτα με το σταγονομετρο.
Ανώνυμος είπε...
NF, ολα αυτα που
λες, τα εχει αναφερει ο Φιλιστωρ κατα καιρους, αλλα μαλλον ανακαλυψες το μπλογκ
του, προσφατα...
φιλίστωρ Ι. Β. Δ.
είπε...
Το θέμα που
διαπραγματεύεται το άρθρο αφορά τα προβλήματα χρηματοδότησης του Βενιζελικού
κινήματος της Άμυνας.
Η αντιπαραβολή με τον δανεισμό από την Γερμανία είναι
κατά την γνώμη μου λανθασμένη καθώς ο δανεισμός αυτός έγινε φανερά από κράτος
σε κράτος με ευνοϊκότερους όρους από αυτούς που πρόσφερε η Αντάντ.
NF είπε...
Για να ξερουμε αν
ενα δανειο δινεται με "ευνοϊκους ορους", πρεπει να γνωριζουμε το
επιτοκιο, το χρονοδιαγραμμα αποπληρωμης, και τις τυχον εμπραγματες εγγυησεις
εναντι των οποιων δινεται. Δε νομιζω να ειναι γνωστες τετοιες λεπτομερειες, αρα
η κριση οτι οι αντιβενιζελικοι δανειστηκαν με "ευνοϊκοτεους ορους"
ειναι τελειως αυθαιρετη.
Ειναι απολυτως αναληθες οτι τα δανεια του Κάιζερ
στον Κωνσταντινο ηταν φανερα. Επροκετο για δυο κρυφα δανεια των Γερμανων στη
βασιλικη κυβερνηση Σκουλουδη το 1916 υψους 40,000,000 μαρκων εκαστο
(γενναιοδωροι οι Γερμανοι!). Τα δανεια δεν ανεγραφησαν στα βιβλια του κρατους,
δεν αναφερθηκαν στον προϋπολογισμο, δεν περασαν απο τη Βουλη, και συνεπως ηταν
παρανομα.
Ο Σκουλουδης, παραπεμφθηκε σε δικη απο το βενιζελικο κσαθεστως το
1919, και μεταξυ αλλων του απαγγελθηκαν κατηγοριες και για τα δανεια αυτα.
Απολογουμενος δηλωσε οτι δεν μπορουσε να αποκαλυψει αυτον τον δανεισμο, για να
μην εκτεθει η Κυβερνηση του ως γερμανοφιλη.
Και αυτο ειναι απολυτως λογικο.
Ολη την περιοδο 1915-1917 ο Κωνσταντίνος διερρυγνυε τα ιματια του οτι οι
Συμμαχοι «τον παρεξηγησαν», οτι δεν ηταν γερμανοφιλος, οτι τηρουσε τιμια
ουδετεροτητα, οτι συζητουσε εξοδο της Ελλαδας στον πολεμο με καταλληλα
ανταλλαγματα κλπ, κλπ. Οι Συμμαχοι υποψιαζονταν οτι τους δουλευε αλλα εκαναν
υπομονη. Φανταστειτε λοιπον να επαιρνε δημοσιως δανειο απο τον Κάιζερ! Οι
Γαλλοι θα τον εκθρονιζαν αμεσως.
Υπο μια εννοια, το δανειο του Κωνσταντινου
ηταν οντως υπο πολυ «καλυτερους ορους», διοτι αφου το πηραμε απο τους
ηττημενους του πολεμου, δεν το αποπληρωσαμε ποτε!!
φιλίστωρ Ι. Β. Δ.
είπε...
Έχεις δίκαιο!
Τελικώς τα δύο δάνεια από την Γερμανία ήταν μυστικά. Για να επανορθώσω το λάθος
μου έκανα κάτι που δεν συνηθίζω. Χθες βράδυ έκατσα και έγραψα ένα άρθρο σχετικό
με τον δανεισμό αυτό (όπως ακριβώς μου ζήτησες), με όσα περισσότερα στοιχεία
μπόρεσα να βρω. Αποφεύγω να ικανοποιώ απαιτήσεις του στυλ "αφού έγραψες
εκείνο, γράψε και αυτό για να είσαι αντικειμενικός". Από την στιγμή όμως που
έκανα λάθος οφείλω να επανορθώσω.
Το άρθρο αυτό θα δημοσιευτεί η την Παρασκευή
η στις αρχές της άλλης εβδομάδας. Οπότε ας το ξανασυζητήσουμε εκεί...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου