Η συγγραφέας του βιβλίου "Ούτε το
όνομά μου" Thea Halo
15 Μαϊου 2008
Της
Διαμαντένιας Ριμπά
Γεννήθηκε και μεγάλωσε
στην Νέα Υόρκη από πατέρα Ασσύριο και μητέρα από τον Πόντο, μέρη άγνωστα για
τους συμμαθητές της που την ρωτούσαν από που κατάγεται και δεν ήξερε τι να
απαντήσει.
Αυτός ήταν ίσως και ο
κυριότερος λόγος που την οδήγησε να γράψει το 2000 το βιβλίο της «Ούτε το όνομά
μου» (Not Even My Name), που κυκλοφόρησε στα αγγλικά από τον μεγάλο εκδοτικό
οίκο Picador St. Martin Press.
Το βιβλίο, στο οποίο
πραγματεύεται ένα άγνωστο στο ευρύτερο κοινό της Αμερικής κεφάλαιο της ιστορίας
μας, μέσω των βιωμάτων της μητέρας της Σάνο (Ευθυμία), ήρθε τελικά να ταράξει
το κατεστημένο της παραπληροφόρησης της κοινής γνώμης στις ΗΠΑ για τις
γενοκτονίες των Χριστιανικών πληθυσμών στην Τουρκία στις αρχές του περασμένου
αιώνα.
Η Thea Halo, ζωγράφος
στο επάγγελμα, βρίσκεται αυτές τις μέρες στη Θεσσαλονίκη, όπου θα είναι
κεντρικός ομιλητής στην εκδήλωση μνήμης της 19ης Μαΐου. Όπως είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ
τον Αύγουστο του 1989 επισκέφθηκε τον Πόντο μαζί με τη μητέρα της, που σήμερα
μετράει 98 χρόνια ζωής. Από το ταξίδι αυτό, αλλά και μέσα από πολλές έρευνες,
προέκυψε η αφήγηση, που παρουσιάζει την μαρτυρική πορεία της Σάνο, η οποία σε
ηλικία 9 ετών ξεριζώθηκε από τον Πόντο και ήταν η μόνη από την οικογένειά της
που σώθηκε και την μετέπειτα μετάλλαξή της από μια αθώα παιδούλα σε μια
στοργική μητέρα και αποφασιστική γυναίκα της Νέας Υόρκης του 20ου αιώνα.
Το βιβλίο, που έχει
κυκλοφορήσει στα ελληνικά από τον εκδοτικό οίκο Γκοβόστη, σε μετάφραση της
Μαρίνας Φράγκου, έχει μεταφραστεί και σε άλλες γλώσσες, ενώ υπάρχουν προτάσεις
να μεταφραστεί και στη ρωσική.
Όπως μας είπε η Thea
Halo το πρώτο της αυτό βιβλίο το έχει αφιερώσει σε όλους του Έλληνες, Ασσύριους
και Αρμένιους της Τουρκίας, που έχασαν τις ζωές τους, τα σπίτια και την πατρίδα
τους. Όταν ξεκίνησε να καταγράφει τα βιώματα της μητέρας της δεν είχε
συνειδητοποιήσει πως αναφέρεται στην ιστορία ενός ολόκληρου έθνους. Σε αυτό το
προσκύνημα - αναζήτηση της πατρογονικής εστίας της μητέρας της, η κ. Halo
γνώρισε ένα λαό με πολλή ζεστασιά και γενναιοδωρία, χωρίς καμιά εχθρότητα, ενώ θυμάται
ότι η μητέρα της, παρ' όλα όσα έχει περάσει στη ζωή της, δεν έμαθε ποτέ στα
παιδιά της να μισούν τους Τούρκους. Το φταίξιμο χθες, τώρα και πάντα βαραίνει
τις κυβερνήσεις της γειτονικής μας χώρας, όπως λέει, που καταπάτησαν τα
ανθρώπινα δικαιώματα των χριστιανών, των Αρμενίων, των Ποντίων και των
Ασσυρίων.
Όταν ξεκίνησε να γράφει
το βιβλίο κάτι της έλεγε μέσα της ότι θα πάει καλά, αυτό όμως που δεν γνώριζε
και δεν καταλάβαινε τότε ήταν τα ζητήματα με την Τουρκία. Στην πορεία πήρε την
απόφαση να ασχοληθεί σε βάθος με τη σκληρή πορεία θανάτου προς την εξορία
1.500.000 Ελλήνων της Τουρκίας, με τη σφαγή 1.500.000 Αρμενίων, 750.000
Ασσύριων και 353.000 Ελλήνων του Πόντου και δεν δίστασε ούτε στιγμή να αναφέρει
με το όνομά τους τα γεγονότα, που σήμαναν το τραγικό τέλος της ιστορίας των
χριστιανικών μειονοτήτων στην Τουρκία. Τώρα γνωρίζει ότι πολλές γενιές Ελλήνων
και άλλων ορθοδόξων πληθυσμών, σκορπισμένες στα πέρατα της γης, μεγάλωσαν με
αυτή την ιστορία.
Αίσθηση είχε προκαλέσει
πριν από χρόνια το ψήφισμα της Πολιτείας της Νέας Υόρκης, επί Τζορτζ Πατάκης,
στο οποίο αναγνωρίζονται για πρώτη φορά οι γενοκτονίες όλων των Χριστιανικών
πληθυσμών στην Τουρκία, με ιδιαίτερη αναφορά στις Σάνο και Thea Halo.
Η Thea Halo σε καμία
περίπτωση δεν θα ήθελε το βιβλίο της, μια κατάθεση ψυχής που δεν στοχεύει στην
αναμόχλευση παθών, απλά προσθέτει το δικό της λιθαράκι στη διατήρηση της
ιστορικής μνήμης, από την οποία διδάσκονται οι σοφοί λαοί, να γίνει έναυσμα για
εθνικιστικές κορόνες.
Η συγγραφέας σκοπεύει
τώρα να δημιουργήσει στον Αγ. Αντώνιο Θεσσαλονίκης Ίδρυμα Μελετών Γενοκτονίας
των Ποντίων, στο όνομα της μητέρας της. Όλα αυτά τα χρόνια συνεργάζεται με
οργανώσεις ελλήνων της διασποράς και με ικανοποίηση μας αναφέρει ότι χάρη στις
πιέσεις αυτών των ανθρώπων ήδη οκτώ πολιτείες των ΗΠΑ, μεταξύ αυτών και της
Νέας Υόρκης, έχουν αναγνωρίσει τη γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου.
«Αν έχουν επιτευχθεί
τόσα πολλά μόνο με ένα βιβλίο, πόσα μπορούν να γίνουν αν ενώσουν τις δυνάμεις
τους όλοι οι Έλληνες. Απ΄ όσο γνωρίζω μόνο οι ποντιακής καταγωγής Έλληνες σε
όλο τον κόσμο είναι περίπου τρία εκατομμύρια», τόνισε η κ. Halo με τη συμβολή
της οποίας η Διεθνής Ένωση Ακαδημαϊκών για την Μελέτη των Γενοκτονιών εξέδωσε
ψήφισμα που αφορά την γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου και της Ανατολής, καθώς
και των Αρμενίων και Ασσυρίων .
· Μια μικρή Οδύσσεια
από τις χιλιάδες του Πόντου
Μπορεί η Ευθυμία να
ξέχασε το πατρώνυμο της, δεν λησμόνησε όμως και την ιδιαίτερη πατρίδα της τον
Αγ. Αντώνιο στον Πόντο και την ελληνική της καταγωγή. Το όνομά της μαζί με αυτό
του Ασσύριου συζύγου της Αβραάμ Χάλο γράφτηκε στις ατελείωτες στήλες με τα
ονόματα των μεταναστών στον περίβολο του μουσείου στη νήσο Έλις της Νέας
Υόρκης.
Στην Αμερική βρέθηκε
τελικά το 1925, σε ηλικία 15 ετών, όπου δόθηκε με προξενιό στον Αβραάμ, που
είχε τα τριπλάσια χρόνια της. Στα χρόνια, που είχαν μεσολαβήσει από την εκδίωξη
τους από τον Πόντο, η απίστευτη περιπλάνηση της στο Ντιγιάρμπακιρ, όπου έφτασε
μόνη της και έζησε με Κούρδους, Ασσύριους και Αρμένιους, και από εκεί στο
Χαλέπι της Συρίας, ο χαμός της μητέρας, του πατέρα και των πέντε αδελφών της,
την είχαν ωριμάσει.
Έκτοτε δεν έσμιξε ποτέ
με ελληνικό στοιχείο. Ξέχασε και τα ποντιακά, όχι όμως και τη θρησκεία της. Το
μόνο που θυμάται ακόμα και σήμερα είναι τα κάλαντα της πατρίδας και όταν την
ρωτούσαν από πού είναι, έλεγε Ρουμ από την Τουρκία. Με τον Αβραάμ έζησε καλά
και απέκτησαν μαζί 10 παιδιά και πολλά εγγόνια.
Η Σάνο Χάλο είναι
χαρούμενη που το βιβλίο της κόρης της τής έδωσε αυτή τη χαρά να σμίξει και πάλι
με Έλληνες το 2002, όταν επισκέφθηκε την Ελλάδα για πρώτη φορά, όταν την είχε
τιμήσει και ο τότε πρόεδρος της Δημοκρατίας Κ. Στεφανόπουλος, ενώ οι Ελληνες
την αποκάλεσαν γιαγιά του Πόντου, «τίτλος» που της ζεσταίνει και σήμερα την
καρδιά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου