ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΓΡΑΙΚΥΛΩΝ

ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΓΡΑΙΚΥΛΩΝ

9 Νοεμβρίου 2012

Αφενός ο Οράτιος: Η κατακτημένη Ελλάδα τον άγριο κατακτητή της κατέκτησε και εισήγαγε τις τέχνες στο αγροίκο Λάτιο. Αφετέρου το: Τα πάντα γνωρίζει ο πειναλέος Γραικύλος. Και στον ουρανό να τον διατάξεις να πάει, θα πάει.

Η στήλη, καθώς η βρισιά «γραικύλος» ακούεται όλο και πιο συχνά από τα χείλη ημεδαπών και αλλοδαπών ωσάν γαρνίρισμα της Μεγάλης Κρίσης, αναζήτησε το θλιβερό ιστορικό της, όχι τόσο στις σελίδες της Ιστορίας, όσο στον πρώτο της πυρήνα, στην ίδια τη λέξη και την ετυμολογία της. Πού αλλού, παρά στα σχετικά λεξικά, θα μπορούσε να τη βρει;

Αλλά, παράξενο: Τέσσερα μεγάλα λεξικά την αγνοούν παντελώς! Δεν υπάρχει το λήμμα «γραικύλος» στο Μέγα Λεξικόν του Δημητράκου, στο κλασικό των Liddell και Scott, στο μέγα δίτομο του Σκαρλάτου Βυζαντίου και στο αυστηρό και έγκυρο του Ζηκίδη. Αλλα τέσσερα το έχουν με ίδια σχεδόν σημασία (υποτιμητικός χαρακτηρισμός). Πρόκειται για το Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής του ΑΠΘ, το Λεξικό Κριαρά, αυτό του Μπαμπινιώτη και το Λεξικό της Εγκυκλοπαίδειας Πάπυρος – Λαρούς – Μπριτάννικα.

Παρατηρεί, ωστόσο κανείς μια διαφοροποίηση, ως προς το ποιοι τη λένε αυτή τη βρισιά. Οι Ελληνες για άλλους Ελληνες στο πλαίσιο της… αβρής μεταξύ τους συμπεριφοράς ή οι ξένοι για τους Ελληνες; Το Λεξικό του ΑΠΘ λέει αόριστα: παλαιότερη περιφρονητική και υβριστική ονομασία για τους Ελληνες. Από ποιους; Ο Κριαράς υπονοεί μάλλον εσωτερική χρήση. Το Λεξικό Παπύρου προσδιορίζει τη χρήση του από τους Ρωμαίους για τους ελληνίζοντες συμπατριώτες τους. Ο Μπαμπινιώτης συντάσσεται και με τις δύο χρήσεις: Ελληνες για Ελληνες, Ρωμαίοι για ελληνίζοντες Ρωμαίους.

Σε όλες τις περιπτώσεις το «γραικύλος» αναφέρεται ως υποκοριστικό του «Γραικός». Σε καμία ως απευθείας εθνικό «Ο Ελληνας» με επίταση του άρθρου, όπως στο λατινογενές Graecu lu.

http://www.agelioforos.gr/default.asp?pid=7&ct=36&artid=158357